De Top 40 is sinds 1965 de toonaangevende hitlijst van Nederland. In de rubriek Vandaag blikken we terug op gebeurtenissen in de popmuziek die exact X jaar geleden plaatsvonden. In deze aflevering van Vandaag: De Kast scoort met In Nije Dei de eerste Friestalige Top 40-hit.
Op 23 augustus 1997 staart er voor het eerst een nummer in de Top 40 dat wordt gezongen in de Friese taal. In het voorjaar van 1997 gebeurde dit al bijna met de dubbele A-kant Bonkevaart / Bonkefaert van Anneke Douma. Deze ode aan de Elfstedentocht bleef toen in de Tipparade hangen. Nederland hoefde echter niet lang meer te wachten op de eerste landelijke hit in het Fries.
De eerste Friese hit komt op naam van De Kast. De groep rond zanger Syb van der Ploeg had met Een Teken Van Leven en Raak al twee bescheiden Nederlandstalige hits op haar naam staan. Met In Nije Dei breekt De Kast definitief door. In september bereikt het nummer de tweede plaats in de Top 40 en aan het eind van het jaar prijkt het nummer in de top 10 van grootste hits van 1997.
In Nije Dei wordt al in 1995 geschreven. De makers van De Gouden Swipe, een Friese dramafilm over de drafsport, waren op zoek naar een titelsong voor hun film en gaven de opdracht aan De Kast. De band schreef daarmee haar eerste Friestalige nummer, dat in 1996 op het album Niets Te Verliezen terecht kwam.
De groep werd in Friesland almaar populairder. Zelf zo populair dat De Kast op 6 juni 1997 een Megaconcert gaf in het Abe Lenstra Stadion in Heerenveen. Tijdens dit concert bracht de groep ook In Nije Dei ten gehore. De liveversie van In Nije Dei verscheen op single en de rest in geschiedenis.
Na In Nije Dei scoort De Kast nog negen Top 40-hits, waaronder twee Friestalige: Eltse Grins Foarby en Wa’t Ik Bin. Het succes van In Nije Dei weten ze echter niet meer te overtreffen. In 2000 verliest De Kast het record van grootste Friestalige hit. Dat komt in handen van Twarres met hun nummer 1-hit Wêr Bisto. Nadien heeft er nooit meer een Friestalig nummer in de Top 40 gestaan.
Dit gebeurde er nog meer op 23 augustus:
Het Britse muziektijdschrift Melody Maker meldt op 23 augustus 1975 dat Peter Gabriel uit Genesis stapt.
Peter Gabriel was vanaf de oprichting in 1967 de zanger van de progrockband Genesis geweest. Hij had zijn beslissing om de groep te verlaten al een halfjaar geleden genomen, maar beloofde Genesis’ Lamb Lies Down On Broadway Tour nog mee af te maken. Het laatste optreden van Genesis met Peter Gabriel was op 22 mei 1975 in het Franse Besançon. In juli ontstonden er al geruchten over zijn vertrek, maar de fans en media kregen pas zekerheid nadat Gabriel een brief naar de pers gestuurd had.
Na het vertrek van hun leadzanger organiseerde Genesis audities, maar er werd geen geschikte kandidaat gevonden. Na nog overwogen te hebben als instrumentale groep verder te gaan, wordt hun huidige drummer Phil Collins naar voren geschoven als zanger. De splitsing heeft invloed op de muziek van zowel Genesis als Peter Gabriel. Genesis veranderde van een progressieve rockband in een commercieel succesvolle popgroep, met de nummer 1-hit I Can’t Dance uit 1992 als hoogtepunt. Ook Gabriels muziek wordt toegankelijker. Hij scoort in 1986 grote hits met Slegdehammer (nummer 10) en het duet Don’t Give Up met Kate Bush (nummer 7). Zijn eerste solosingle Solsbury Hill (nummer 11 in 1977) gaat over een spirituele ervaring waarin ook verwijzingen zitten naar zijn periode en vertrek bij Genesis.
Als Genesis op 26 maart 2022 voor het allerlaatst op het podium staat, is Peter Gabriel aanwezig als gast in het publiek. Na afloop gaan Phil Collins en Peter Gabriel samen op de foto.
Verder op deze dag:
1980: De Filippijnse zanger Freddie Aguilar komt binnen in de Top 40 met zijn nummer Anak. Het is de eerste en enige Top 40-hit die wordt gezongen in het Tagalog. Dat is een taal die van oorsprong alleen op de Filippijnen wordt gesproken. Anak betekent ‘kind’ en gaat over een vader-zoonrelatie.
2007: Brian May, de gitarist van Queen, mag voortaan Dr. Brian May genoemd worden. Nadat hij in Londen zijn thesis over stofwolken in de dierenriem heeft verdedigd, wordt hij gepromoveerd tot doctor in de astrofysica.
Vandaag geboren:
1938 - Mick Burt, bij overlijden 76 jaar, Cliff Bennett and The Rebel Rousers
1938 - Mike Lewis, KC and The Sunshine Band
1938 - Roger Greenaway, Brotherhood Of Man
1940 - Vicki Brown, bij overlijden 50 jaar, The New London Chorale
1943 - Andrew Bernard, bij overlijden 77 jaar, John Fred and His Playboy Band
1945 - Rita Pavone,
1946 - Keith Moon, bij overlijden 32 jaar, The Who
1949 - Vicky Leandros,
1949 - Rick Springfield,
1951 - Rosy Pereira, Rosy & Andres
1953 - Bobby Gubby, Bucks Fizz
1962 - Shaun Ryder, Happy Mondays
1967 - Cedella Marley, Ziggy Marley and The Melody Makers
1968 - Benjamin Boyce, Caught In The Act
1971 - Marion Van Buggenhoud, Confetti's
1973 - Shaun Ryder, Happy Mondays
1974 - Shifty, bij overlijden 49 jaar, Crazy Town
1978 - Julian Casablancas, The Strokes
1979 - Ritchie Neville, Five
1980 - Asaf Avidan,
1986 - Skyblue, LMFAO
1986 - Brace, D'Brace
1995 - Ayden,
1997 - Lil Yachty,
Vandaag op nummer 1:
1969 - 1 (1) In The Year 2525- Zager & Evans (RCA), 2 weken op nummer 1
1975 - 1 (1) The Elephant Song- Kamahl (Philips), 4 weken op nummer 1
1980 - 1 (3) The Winner Takes It All- ABBA (Polydor), 1 week op nummer 1
1986 - 1 (3) Our Own Song- UB40 (DEP International), 1 week op nummer 1
1997 - 1 (1) Tribute To The Notorious B.I.G.: I'll Be Missing You- Puff Daddy & Faith Evans (featuring 112) (Arista), 8 weken op nummer 1
2003 - 1 (1) Never Leave You (Uh Oooh, Uh Oooh)- Lumidee (Universal), 2 weken op nummer 1
2008 - 1 (1) Give It 2 Me- Madonna (Warner), 6 weken op nummer 1
2014 - 1 (1) Prayer In C - Robin Schulz Remix- Lilly Wood & The Prick and Robin Schulz (RCA), 3 weken op nummer 1
