Het duurt nog acht weken voordat Europa aan de buis gekluisterd zit voor de finale van het Eurovisiesongfestival. Toch staat de Zweedse inzending voor Liverpool, Tattoo van Loreen, nu al in de Tipparade. Wat zegt dit over de kansen voor Loreen in mei? En is het al ooit eerder voorgekomen dat een buitenlandse inzending zo vroeg al in de Tipparade stond?
Laten we die laatste vraag maar meteen beantwoorden. Nee, dat is nog nooit eerder voorgekomen. Zelfs niet in de jaren dat het Eurovisiesongfestival eind maart en begin april werd georganiseerd. De prestatie van Loreen is dus uniek.
Trijntje Oosterhuis
Het vroegste songfestivalliedje dat ooit genoteerd heeft gestaan, is Walk Along van Trijntje Oosterhuis. De Nederlandse inzending van 2015 werd destijds uitzonderlijk vroeg gepresenteerd, al op 11 december 2014. Radio 538 zag potentie in het nummer en riep Walk Along uit tot Alarmschijf. Het nummer sloeg vervolgens de Tipparade over en kwam op 20 december meteen in de Top 40 binnen, 22 weken (!) voor de songfestivalfinale in Wenen. In de Top 40 kwam Trijntje niet verder dan de 35e plaats. Ook in Wenen werd Walk Along geen succes. Nederland haalde onvoldoende punten voor een finaleplaats.
Winnaars en teleurstellingen
In dit artikel richten we ons echter alleen op buitenlandse inzendingen. In ons Top 40- en Tipparadearchief vonden we 13 eerdere Eurovisie-inzendingen die al vóór de songfestivalfinale een plekje in de Tipparade of zelfs de Top 40 wisten te bemachtigen. Van die 13 inzending waren er 3 die twee weken voor het festival al in de Tipparade stonden. 4 inzendingen debuteerden één week voor de finale in de tiplijst en 6 liedjes kwamen in dezelfde week als het songfestival de Tipparade binnen. Omdat de Tipparade op de zaterdagavond van het songfestival altijd al bekend was, hebben we deze inzendingen ook meegeteld voor dit overzicht. Van al deze 13 inzendingen wisten er slechts 4 het Songfestival uiteindelijk te winnen. Dat zijn er evenveel als dat er buiten de top 5 eindigden. Zegt deze vroege notering dus iets over de winstkansen van Loreen in Liverpool? Niet zo veel. En een notering in de Top 40 is op dit moment evenmin een garantie.
Hieronder zetten we alle buitenlandse songfestivalinzendingen die voor de Eurovisiefinale al in de Tipparade of Top 40 stonden voor je op een rij.
1. Loreen - Tattoo (Zweden, 2023)
• 8 weken voor de songfestivalfinale in de Tipparade
Gaat Loreen in de voetsporen treden van Johnny Logan en elf jaar na Euphoria een tweede songfestivalwinst opstrijken? Als we de wedkantoren moeten geloven, zou dat zomaar kunnen. Daar worden de winstkansen van Loreen op 40% geschat. Tegenover de 15% voor Finland en 13% voor Oekraïne is Zweden dus duidelijk de te kloppen favoriet. Het land steeg al naar de eerste plaats bij de wedkantoren voordat haar liedje Tattoo op 11 maart 2023 Melodifestivalen, de Zweedse voorronde voor het songfestival, had gewonnen. In theorie is het mogelijk dat Tattoo binnenkort al een grote internationale hit is, voordat ze haar nummer in Liverpool heeft gezongen. Vooralsnog is dat koffiedik kijken, maar wat Loreen met haar hoge streamingcijfers en deze zeer vroege binnenkomst in de Tipparade presteert, is in ieder geval al heel erg bijzonder.
2. Cliff Richard - Congratulations (Verenigd Koninkrijk, 1968)
• 2 weken voor de songfestivalfinale in de Tipparade, 1 week voor de finale in de Top 40
• 2e plaats op het Eurovisiesongfestival
• 1e plaats in de Top 40
Vooralsnog is het slechts één keer voorgekomen dat een buitenlandse inzending in de week voor het Eurovisiesongfestival al in de Top 40 stond. Die eer is voor Congratulations van Cliff Richard. Op 5 maart 1968 was dat een van de zes liedje die Cliff zong tijdens de Britse nationale voorronde. Vervolgens mochten kijkers via briefkaarten op hun favoriete liedje stemmen en zij gingen massaal voor het opgewekte Congratulations. Op 12 maart werd bekend dat dit liedje het Verenigd Koninkrijk zou vertegenwoordigen en gauw daarna werd de single internationaal uitgebracht. 1½ week later stond het nummer in de Tipparade en weer een week later kwam het op nummer 35 binnen in de Top 40. Ondanks de hoge verwachtingen greep Cliff net naast de winst. Congratulations kreeg één punt minder dan La La La van de Spaanse zangeres Massiel. Eén troost: Congratulations bereikte wel de eerste plaats in de Top 40.
2. Brotherhood Of Man - Save Your Kisses For Me (Verenigd Koninkrijk, 1976)
• 2 weken voor de songfestivalfinale in de Tipparade, op de finaledag in de Top 40
• 1e plaats op het Eurovisiesongfestival
• 1e plaats in de Top 40
Net als Congratulations kwam de Britse inzending van 1976, Save Your Kisses For Me van Brotherhood Of Man, ook twee weken voor het songfestival de Tipparade al binnen. Dit nummer had er echter twee weken voor nodig om door te stromen naar de Top 40 en kwam dus binnen op de dag van het songfestival zelf. Ook deze Britse inzending was de grote favoriet voor de eindzege. In tegenstelling tot Cliff Richard maakte Brotherhood Of Man - die in 1975 al een nummer 2-hit had gescoord met Kiss Me, Kiss Your Baby - de verwachting wel waar. Save Your Kisses For Me werd bovendien een van de vijf liedjes die zowel de eerste plaats hebben gehaald op het songfestival als in de Nederlandse Top 40. Grappig weetje: een 27-jarige journalist, genaamd Johan Derksen, voorspelde in Het Nieuwsblad Van Het Noorden al dat Engeland met dit nummer zou gaan winnen. "Een pretentieloos deuntje, maar visueel ziet het er goed uit en ze brengen het bijzonder goed," schreef hij destijds over de Britse inzending.
2. Dream Express - A Million In 1, 2, 3 (België, 1977)
• 2 weken voor de songfestivalfinale in de Tipparade
• 7e plaats op het Eurovisiesongfestival
• werd geen Top 40-hit
België was in 1977 vroeg aan de voorbereidingen van het songfestival begonnen. Dat leverde onze zuiderburen een voordeeltje op. De songfestivalorganisatie had besloten om de taalregel weer in te voeren, dus moest iedereen na vier jaar vrije keuze weer in een eigen landstaal zingen. Omdat België en Duitsland al zo ver in de voorbereiding zaten, mochten zij nog een Engelstalig liedje kiezen. De Belgen deden dat via hun nationale voorronde Eurosong. Daaraan namen drie groepen deel: Two Man Sound, Trinity en Dream Express. Die eerste twee hadden allebei al eens een hit gescoord in ons land, maar Dream Express zou er uiteindelijk met de winst van doorgaan. Die groep bestond uit het Nederlandse trio Hearts Of Soul, aangevuld met de Vlaamse zanger Luc Smets, bekend als toetsenist van de Pebbles. Hun eigentijdse liedje A Million In 1, 2, 3 kwam twee weken voor het songfestival in de Tipparade en werd goede kansen toegedicht. In Londen eindigde het nummer echter de 7e plaats. Niet slecht, maar men had er meer van verwacht. Wellicht is dit eindresultaat dan ook de reden geweest dat A Million In 1, 2, 3 nooit is doorgestroomd naar de Top 40.
5. Catherine Ferry - 1, 2, 3 (Frankrijk, 1976)
• 1 week voor de songfestivalfinale in de Tipparade, 2 weken na de finale in de Top 40
• 2e plaats op het Eurovisiesongfestival
• 5e plaats in de Top 40
Die "1, 2, 3" uit de Belgische inzending van 1977 (zie hierboven), zijn de misschien wel geïnspireerd op het succes van de Franse inzending van het jaar ervoor. Hoewel 1, 2, 3 (in het Frans gezongen als 'un, deux. trois') in 1976 genoegen moest nemen met de tweede plaats achter Save Your Kisses For Me van Brotherhood Of Man, geldt het liedje van Catherine Ferry wel als een van de succesvolste runner-ups uit de songfestivalgeschiedenis. Net als de winnende inzending had Frankrijk van elk ander land 3 of meer punten gekregen. Dat bracht haar op een totaal van 147 punten. Dat is 72% van de maximaal haalbare score en slechts 17 punten minder dan The Brotherhood Of Man. Hoewel 1, 2, 3 een week voor het songfestival al in de Tipparade kwam, maakte Catherine pas twee weken ná het songfestival zijn Top 40-debuut. Daar bereikte het vrolijke liedje uiteindelijk de 5e plaats. Dat Catherine Ferry al een week voor het songfestival in de Tipparade stond is overigens best bijzonder. Van alle deelnemers die een of meerdere weken voor het songfestival al met hun inzending in de Tipparade binnenkwamen, is zij de enige die nog nooit met een ander nummer in de Top 40 of Tipparade had gestaan.
5. Baccara - Parlez-Vous Français? (Luxemburg, 1978)
• 1 week voor de songfestivalfinale in de Tipparade
• 7e plaats op het Eurovisiesongfestival
• werd geen Top 40-hit
Dat de Luxemburgse inzending van 1978 al een week voor het songfestival in de Tipparade staat, is niet zo vreemd. Luxemburg werd namelijk vertegenwoordigd door het Spaanse duo Baccara, dat in de zomer van 1977 twee nummer 1-hits had gescoord met Yes Sir, I Can Boogie en Sorry, I'm A Lady. Als hun liedje Parlez-Vous Français? geen songfestivalinzending was geweest, maar gewoon hun volgende single, dan had het nummer ongetwijfeld ook de Tipparade gehaald. Baccara was veruit de bekendste naam uit het deelnemersveld van 1978. Er werd dan ook verwacht dat Mayte en María, die overigens amper een woord Frans spraken, hoog zouden eindigen. Net als in 1977, toen het beroemde trio Silver Convention meedeed namens Duitsland, viel dat een beetje tegen. Baccara eindigde op de 7e plaats. Wellicht was dit teleurstellende resultaat ook de oorzaak van het feit dat Parlez-Vous Français? niet doorsteeg naar de Top 40. Het was de eerste single van het duo die de Top 40 niet haalde en dat luidde ook meteen het einde van Baccara in. Mayte en María zouden na hun songfestivalavontuur nooit meer in de Top 40 komen.
5. Clouseau - Geef Het Op (België, 1991)
• 1 week voor de songfestivalfinale in de Tipparade, op de finaledag in de Top 40
• 16e plaats op het Eurovisiesongfestival
• 17e plaats in de Top 40
Het succesverhaal van Clouseau begint bij Eurosong 1989, de Belgische preselectie van dat jaar. De winst gaat naar Door De Wind van Ingeborg en Clouseau wordt tweede met Anne. Hoewel Clouseau niet naar het songfestival mag, wordt Anne een grotere hit dan Door De Wind. De groep rond de charismatische zanger Koen Wauters wordt in korte tijd enorm populair en in Vlaanderen ontstaan zelfs Doe Maar-achtige taferelen. Ook in Nederland is het succes groot. In september 1990 maakt de BRT bekend dat de groep België zal vertegenwoordigen op het Eurovisiesongfestival. Met zo'n populaire groep denken de Belgen goud in handen te hebben. Er wordt zelfs zo gerekend op een overwinning dat de premier en minister van cultuur mee naar Rome reizen om daar het songfestival bij te wonen. Het loopt echter uit op een teleurstelling. Met hun liedje Geef Het Op komt Clouseau niet verder dan de 16e plaats. Een gehoopte Europese doorbraak blijft dan ook uit. Het Eurovisiefiasco heeft evenwel geen enkele invloed op hun succes in Vlaanderen en Nederland. In 1995 scoort het trio met Passie zelfs een nummer 1-hit in ons land en ook nu heeft Clouseau nog duizenden fans.
5. Kate Ryan - Je T'adore (België, 2006)
• 1 week voor de songfestivalfinale in de Tipparade
• geen finaleplaats op het Eurovisiesongfestival, 12e plaats in de halve finale
• werd geen Top 40-hit
Als België wil dat zijn songfestivalinzending een week voor het songfestival al in de Nederlandse Tipparade staat, dan moeten ze een kandidaat sturen die in ons land al ooit in de top 10 heeft gestaan. Dat is namelijk precies twee keer gebeurd en beide keren kwam de inzending een week voor de finale binnen in de Tipparade. Naast Clouseau gebeurde dat bij Kate Ryan. Zij had in 2002 een grote internationale hit gescoord met de Mylene Farmer-cover Désenchantée. In 2006 won zij Eurosong en mocht zij met haar nummer Je T'adore naar het songfestival in Athene. Niet alleen in België, maar ook in de rest van Europa waren de fans ervan overtuigd dat Kate Ryan het goed zou gaan doen met dit typische songfestivalnummer. Helaas herhaalde zich de tragedie uit 1991. Inmiddels was het songfestival uitgebreid met een halve finale en aan het eind van deze show bleek België niet in een van de tien enveloppen te zitten die een finaleplek garandeerden. Later bleek dat Kate Ryan op de twaalfde plaats was geëindigd en dus net buiten de boot was gevallen. In tegenstelling tot Geef Het Op werd Je T'adore uiteindelijk geen hit. Dat gebeurde overigens wel met El Mundo Bailando, het liedje waarmee Belle Perez derde was geword en bij Eurosong 2006.
9. Sandie Shaw - Puppet On A String (Verenigd Koninkrijk, 1967)
• Op de finaledag in de Top 40
• 1e plaats op het Eurovisiesongfestival
• 1e plaats in de Top 40
Vanaf hier volgen de songfestivalinzendingen die in de songfestivalweek in de Tipparade binnenkwamen. Puppet On A String van Sandie Shaw is echter een uitzondering. Ten tijde van het Eurovisiesongfestival van 1967 bestond de Tipparade namelijk nog niet. Je had alleen de Top 40. De Tipparade ging pas op 15 juli 1967 van start, drie maanden na het songfestival. Als de Tipparade al eerder bestaan had, dan was Puppet On A String, de Britse inzending van dat jaar, waarschijnlijk een week voor het festival al in die lijst binnengekomen. Op de songfestivaldag debuteerde het nummer namelijk in de Top 40. Sandie Shaw was op dat moment al een bekende naam. Voor haar Eurovisiedeelname had ze al met zes hits in de lijst gestaan, waaronder de top 10-hit Long Live Love. Puppet On A String was vooraf al de grote favoriet voor de overwinning en Sandie Shaw wist haar favorietenrol ook waar te maken. Ze sleepte de eerste Eurovisieoverwinning voor het Verenigd Koninkrijk binnen. Daarnaast zorgde ze voor de eerste Eurovisie-nummer 1-hit in de Top 40.
9. Karina - En Un Mundo Nuevo (Spanje, 1971)
• Op de finaledag in de Tipparade
• 2e plaats op het Eurovisiesongfestival
• werd geen Top 40-hit
Het Eurovisiesongfestival van 1971 leverde slechts één Top 40-hit op. Ondanks een keurige zesde plaats in Dublin was dat niet de Nederlandse inzending Tijd van Saskia & Serge. Dat nummer bereikte zelfs niet eens de Tipparade. De enige songfestivalhit van 1971 was Un Banc, Un Arbre, Une Rue van Séverine, dat namens Monaco het festival had gewonnen. Dat nummer kwam drie weken na het songfestival in de Top 40 en bereikte daar uiteindelijk de 15e plaats. De samenstellers van de Tipparade hadden waarschijnlijk niet verwacht dat Monaco zou gaan winnen, want op de songfestivaldag kwamen juist twee andere inzendingen de Tipparade binnen. Een daarvan van de inzending van Spanje: En Un Mundo Nuevo van Karina. Zij behoorde vooraf al tot de favorieten en eindigde op de tweede plaats. De Top 40 zou ze nooit bereiken, in tegenstelling tot haar dirigent. Dat was namelijk Waldo De Los Rios, die op dat moment al in de Top 40 stond en een week na het songfestival naar de eerste plaats steeg met zijn Mozart - First Movement Symphony No. 40. In onderstaande video is Waldo eventjes te zien.
9. Clodagh Rodgers - Jack In The Box (Verenigd Koninkrijk, 1971)
• Op de finaledag in de Tipparade
• 4e plaats op het Eurovisiesongfestival
• werd geen Top 40-hit
Een andere favoriet voor de overwinning in 1971 was de Noord-Ierse zangeres Clodagh Rodgers, die het Verenigd Koninkrijk vertegenwoordigde met Jack In The Box. Dat nummer kwam op de festivaldag op nummer 30 binnen in de Tipparade. Clodaghs kandidatuur werd al heel vroeg bekendgemaakt. Eind juli 1970 stond al in de kranten dat zij in april 1971 op het songfestivalpodium zou staan. In februari werd pas bekend dat ze Jack In A Box zou gaan zingen, nadat ze met dat nummer de nationale voorronde had gewonnen. Voor het eerst kon het Nederlandse televisiepubliek al vóór het songfestival kennismaken met de liedjes. Op de zondagmiddag voor het festival zond de NOS videoclips van alle inzendingen uit. Dit werd overigens niet alleen in Nederland gedaan, maar in alle deelnemende landen. Ondanks haar roze glitterhotpants wist Clodagh Rodgers - die tijdens haar verblijf in Dublin begeleid werd door een bodyguard vanwege een dreigement om haar te ontvoeren - haar favorietenrol niet waar te maken. Jack In The Box eindigde op de vierde plaats. Een Top 40-hit zat er uiteindelijk ook niet meer in.
9. The New Seekers - Beg, Steal Or Borrow (Verenigd Koninkrijk, 1972)
• Op de finaledag in de Tipparade, 1 week na de finale in de Top 40
• 2e plaats op het Eurovisiesongfestival
• 3e plaats in de Top 40
In 1972 stond wederom de Britse inzending op de dag van het songfestival al klaar in de Tipparade. Opnieuw was het Verenigd Koninkrijk de grote favoriet om het Eurovisiesongfestival, al werden ook de inzendingen van Luxemburg (Après Toi van Vicky Leandros) en Nederland (Als Het Om De Liefde Gaat van Sandra & Andres) als serieuze kanshebbers gezien. The New Seekers waren eind 1971 al bekendgemaakt als de vertegenwoordigers van het gastland op het songfestival in Edinburgh. In eigen land had de groep al enkele hits op zijn naam staan, waaronder de nummer 2-hit Never Ending Song Of Love en de nummer 1-hit I'd Like to Teach the World to Sing (In Perfect Harmony). Dat laatste nummer werd vlak voor het songfestival ook een bescheiden hit in ons land. Tijdens hun verblijf in Edinburgh werd het vijftal verrast met een gouden plaat voor die single. Op het songfestival zongen zij het liedje Beg, Steal Or Borrow. Opnieuw bleek de Tipparade geen Eurovisiewinnaar te voorspellen, want de meeste punten gingen naar Vicky Leandros. The New Seekers eindigden wel op de tweede plaats en scoorden een mooie top 3-hit in ons land met Beg, Steal Or Borrow.
9. ABBA - Waterloo (Zweden, 1974)
• Op de finaledag in de Tipparade, 1 week na de finale in de Top 40
• 1e plaats op het Eurovisiesongfestival
• 2e plaats in de Top 40
Uiteraard kan ABBA met Waterloo, de grootste songfestivalklassieker aller tijd, niet ontbreken in dit lijstje. In 1974 hadden de samenstellers het helemaal juist door dit nummer op de finaledag al te laten binnenkomt in de Tipparade. Bovendien was ABBA in ons land niet onbekend. Een jaar eerder had hun liedje Ring Ring, waarmee ABBA derde was geworden in de Zweedse songfestivalvoorronde Melodifestivalen, al twee maanden in de Top 40 gestaan en de vijfde plaats gehaald. Buiten Scandinavië was dit liedje slechts in een paar landen een hit geworden en Nederland was er daar eentje van. Waterloo won met groot gemak de 1974-editie van Melodifestivalen en behoorde vervolgens tot de favorieten voor de winst in Brighton. De rest is eigenlijk geschiedenis. Waterloo won het songfestival en werd een wereldhit. Het is een van de slechts drie songfestivalliedjes die een top 10-hit zijn geworden in Amerika. ABBA ging een gouden toekomst tegemoet die bijna 50 jaar later nog voortduurt. In de Nederlandse Top 40 strandde Waterloo overigens op de tweede plaats, maar dat werd tussen 1976 en 1982 ruimschoots goedgemaakt met 8 andere nummer 1-hits.
9. Kalush Orchestra - Stefania (Oekraïne, 2022)
• Op de finaledag in de Tipparade, 1 week na de finale in de Top 40
• 1e plaats op het Eurovisiesongfestival
• 38e plaats in de Top 40
We besluiten dit artikel met de winnaar van vorig jaar: Stefania van Kalush Orchestra. Het was misschien niet het beste nummer van het jaar, maar vooraf stond eigenlijk al vast dat geen ander land kon winnen dan Oekraïne. Door de Russische inval in februari 2022 werd al voorspeld dat veel kijkers op het geplaagde land zouden gaan stemmen. De wedkantoren waren er zelfs van overtuigd dat dit tot een overwinning zou leiden. Dat was de samenstellers van de Tipparade natuurlijk niet ontgaan en zo kwam Stefania in de songfestivalweek al binnen. Op de finaleavond leek het nog even spannend te worden, omdat de vakjury's Stefania op de vierde plaats zetten. Het aantal televotes voor Oekraïne was echter zo groot dat Kalush Orchestra het festival met de op een na hoogste score uit de songfestivalgeschiedenis wist te winnen. Stefania steeg een week later door naar de Top 40, maar het werd geen grote hit. Na twee weken op nummer 38 moesten de Oekraïners de lijst weer verlaten. De grootse songfestivalhit van 2022 werd uiteindelijk een outsider waar van te voren niemand rekening mee had gehouden: Snap van de Armeense Rosa Linn.
