De Amerikaanse countryzanger Cameron Whitcomb maakt deze week zijn Top 40-debuut met Medusa. Die titel verwijst naar een figuur uit de Griekse mythologie. Cameron is niet de eerste artiest die een mythologische figuur bezingt. We doken in het Top 40-archief en kwamen de volgende figuren tegen in Top 40-titels.
Voor dit overzicht tellen we alleen de hits mee als de naam in de titel daadwerkelijk verwijst naar de desbetreffende figuur. Zo zijn Ajax en Paris bekende mannen uit de tijd van de Trojaanse Oorlog, maar als die namen in een Top 40-hit voorkomt, dan verwijzen die altijd naar een Amsterdamse voetbalclub en de hoofdstad van Frankrijk. Daarnaast zijn er ook Top 40-hits die niet gaan over een figuur, maar over een plek uit de Griekse mythologie, zoals Atlantis van Donovan en Troy van Sinéad O'Connor. Die hits hebben we voor dit overzicht ook buiten beschouwing gelaten.
Ten slotte zijn er ook nog hits met songteksten die wel gaan over de Griekse mythologie (zoals From The Underworld van The Herd) of een analogie zijn met een mythologisch verhaal (zoals Je Loog Tegen Mij van Drukwerk), maar geen naam in de titel hebben. Die hebben we ook niet opgenomen in onderstaand lijstje, omdat we daarin onmogelijk volledig kunnen zijn.
Elders op deze site vind je ook een overzicht van Romeinse goden en godinnen in de Top 40.
1. Valensia - Gaia (1993)
De succesvolste figuur uit de Griekse mythologie is volgens Top 40-begrippen de oergodin Gaia. Zij is de personificatie van de aarde en wordt gezien als de oermoeder van al het leven. In de jaren 80 kwam de Nederlandse zanger Valensia in aanraking met de Gaia-theorie. Die stelt dat de aarde één groot organisme is dat zichzelf reguleert. Als de mensheid door vervuiling die balans bedreigt, zal Gaia, de aarde dus, zelf proberen dat evenwicht te herstellen, ook als dat ten koste gaat van de mensheid. Valensia probeerde deze complexe theorie te pakken in een complexe popsong, die volgens hemzelf meer dan 100.000 gulden heeft gekost om op te nemen. Gaia bereikte in december 1993 de tweede plaats in de Top 40, maar werd van de eerste plaats gehouden door I'd Do Anything For Love (But I Won't Do That) van Meat Loaf.
2. Coldplay - Atlas (2013)
Atlas is een zoon van de titaan Iapetus en een kleinzoon van Gaia. Atlas wordt zelf ook soms tot de Titanen gerekend. Hij streed tegen oppergod Zeus en de Olympische goden, maar samen met de andere Titanen verloor hij die strijd. Na hun nederlaag gaf Zeus Atlas een zware straf. Hij moest voor altijd het hemelgewelf op zijn schouders dragen. Daarnaar verwijst Chris Martin in het refrein van de hit Atlas van Coldplay uit 2013: "I'll carry your world". Coldplay nam dit nummer op voor de soundtrack van The Hunger Games: Catching Fire, het tweede deel uit de populaire filmreeks van The Hunger Games. Het was de eerste hit die Coldplay schreef voor een film. Het nummer werd genomineerd voor een Grammy en een Golden Globe en bereikte de 17e plaats in de Top 40.
3. The Hollies - King Midas In Reverse (1967)
Koning Midas is de enige figuur uit de Griekse mythologie die twee keer in een titel van een Top 40-hit voorkomt. De eerste keer was in 1967. Toen maakten The Hollies het nummer King Midas In Reverse, dat de 20e plaats in de Top 40 bereikte. Midas was de koning van Frygië, een gebied in het huidige Turkije. Toen hij van de god Dionysos een wens mocht doen, wenste hij dat alles wat hij aanraakte, zou veranderen in goud. King Midas In Reverse gaat over iemand die het tegenovergestelde is van koning Midas: "He's not the man to hold your trust / Everything he touches turns to dust". Het is dus iemand met alleen maar negatieve invloed op zijn omgeving. Dat de invloed van de mythologische koning Midas overigens ook niet louter positief uitpakte, lees je hieronder bij nummer 6.
4. Procol Harum - Pandora's Box (1975)
Een van de bekendste verhalen uit de Griekse mythologie is die van Pandora. Zij was de eerste vrouw op aarde en werd dus niet geboren, maar gemaakt uit water en aarde. Ze had van de goden veel goede eigenschappen gekregen, maar ook een slechte eigenschap: nieuwsgierigheid. Zeus wilde haar aan Prometheus geven, maar die weigerde haar. Zo kwam zij bij zijn broer Epimetheus terecht. Zeus gaf hen ook een kruik waarin alle ellende van de wereld zat. Zolang die kruik dicht bleef, was er geen ellende op de wereld. Pandora kon haar nieuwsgierigheid echter niet bedwingen en opende de kruik, waardoor alle ellende zich over de aarde verspreidde. De kruik werd later door een vertaalfout bekend als 'de doos van Pandora'. Pandora's Box werd in 1975 ook de titel van de laatste Top 40-hit van Procol Harum. En dat terwijl Pandora en haar doos helemaal niet in de songtekst voorkomen. De songtekst is een surrealistisch allegaartje met verwijzingen naar fictieve mensen en wezens, waaronder het vliegende paard Pegasus uit de Griekse mythologie. Pandora's Box bereikte de 22e plaats in de Top 40.
5. This Mortal Coil - Song To The Siren (1984)
De sirenen waren halfgodinnen met het onderlichaam van een vogel. Zij verleidden mannen met hun mooie gezang, wat voor veel reizigers noodlottig werd. Doordat zij betoverd werden door hun stemmen sloegen ze met hun schepen tegen de rotsen. In de beroemde verhalen van Odysseus en Jason en de Argonauten komen deze wezens voor. In 1967 schreef de Amerikaanse songwriter Larry Beckett de tekst van Song To The Siren. Hierin wordt de ik-persoon ook verleid door een sirene, maar hij wordt uiteindelijk afgewezen door haar. Daarna probeert hij haar terug te verleiden met dezelfde woorden als waarmee zij hem had gelokt. Larry schreef het lied voor Tim Buckley, de vader van Jeff Buckley. Die nam het in 1969 op voor zijn album Starsailor. In de jaren daarna werd Song To The Siren door verschillende acts gecoverd, waaronder de Britse groep This Mortal Coil. Hun uitvoering bereikte in de lente van 1984 de 29e plaats in de Top 40.
6. Midnight Star - Midas Touch (1987)
Het verhaal van Koning Midas leverde in het Engels de uitdrukking 'Midas touch' op. Daarmee wordt de gave bedoeld om schijnbaar eenvoudig overal een succes van te maken. Midas Touch was ook de titel van de eerste Top 40-hit van de Amerikaanse groep Midnight Star. De tekst werd geschreven door zanger Bo Watson en zijn zus June. Bo zingt in deze tekst zelfs letterlijk dat alles wat hij aanraakt in goud verandert. De mythologische koning Midas kreeg overigens wel gauw genoeg spijt dat hij deze gave gewenst had. Al zijn eten en zelfs zijn dochter veranderden namelijk ook in goud. Het liep overigens wel goed af voor Midas. Dionysos zorgde ervoor dat hij zijn 'gave' kon wegwassen met water uit de rivier Paktolos. Met dit water kon hij ook zijn dochter weer tot leven wekken.
7. Cameron Whitcomb - Medusa (2025)
We besluiten deze mythologische reis met Medusa. Ze was een kleindochter van Gaia en dus ook een nicht van Atlas. Medusa was de bekendste van de drie Gorgonen, een soort monsters. Ze had het onderlichaam van een slang en in plaats van haar had zij slangen op haar hoofd. Wie Medusa in de ogen keek veranderde in steen, totdat de held Perseus haar uiteindelijk onthoofdde. In zijn break-upsong Medusa vergelijkt Cameron Whitcomb zijn ex met deze mythologische figuur: "Mesmerizing eyes turned me into stone / And together I'm alone". In het refrein blijkt Cameron ook daadwerkelijk in steen te zijn veranderd: "My Medusa, I could use her till I crumble and I crack". De mythologische figuur Medusa leverde overigens ook de inspiratie voor de Italiaanse danceact Meduza, die altijd een soort van Medusa op zijn singlehoesjes afbeeldt.
The Arms Of Orion hebben we in dit overzicht achterwege gelaten, omdat Orion in de songtekst niet slaat op de jager uit de Griekse mythologie, maar op het naar hem vernoemde sterrenbeeld. Orion vormt aan de hemel min of meer een driehoek met de sterrenbeelden Tweelingen en Stier. Dat zijn de sterrenbeelden van respectievelijk Prince en Sheena Easton. "Orion's arms are wide enough to hold us both together": als Orion zijn armen uitstrekt dan kan hij hen allebei vasthouden.
Ook Cassandra van Bonnie & José hebben we niet meegeteld. In de oorspronkelijke versie van ABBA, die je vindt op de B-kant van The Day Before You Came, is er een duidelijke connectie met de helderziende prinses Cassandra, die door een vloek van Apollo door niemand geloofd werd toen ze de ondergang van Troje voorspelde. In de Nederlandse vertaling is veel vrijheid genomen en zijn er elementen aan de songtekst toegevoegd (waaronder tanks uit een hedendaagse setting en een ontvoerde zoon), waardoor er nauwelijks nog een link met de mythologische Cassandra is overgebleven.
(Afbeelding: AI)
