Met Sound And Vision had David Bowie een ongewone donkere introspectieve hit die in ons land bijna zijn eerste nummer 1-hit werd.
Nummer 2-hits zijn er in alle soorten en maten. Sommige zijn inmiddels bijna vergeten, andere hebben een allertijdenstatus weten te verwerven, ondanks dat ze niet de felbegeerde nummer 1-positie in de Nederlandse Top 40 wisten te behalen.
Vrijdag 18 november verschijnt het soundtrack-album Moonage Daydream van de film die Brett Morgen maakte over het leven en het werk van David Bowie, de grote grensverlegger in de geschiedenis van de popmuziek. De film over Davids creatieve, muzikale en spirituele ontwikkeling is al vanaf september dit jaar in de bioscopen te zien, met daarin nooit eerder vertoonde beelden, optredens en muziek. Moonage Daydream is genoemd naar een van zijn karaktersongs als Ziggy Stardust en origineel geschreven in 1971 voor Bowie’s kortstondige projectband Arnold Corn. Op het soundtrack-album van de docu-film staan maar liefst 43 opnieuw gemixte tracks uit Bowie’s carrière, die meer dan vijftig jaar duurde. Eén van die 43 songs is een nieuwe mix van zijn eerste nummer 2-hit: Sound And Vision.
De opnamen van Bowie’s elfde album Low startte in september 1976. Samen met producer Tony Visconti opperde hij om een experimentele plaat te maken, zonder commerciële pretenties. Nieuw materiaal is er dan nog nauwelijks, en Bowie wilde meer de kant op van de Duitse elektronische muziek als Kraftwerk en Tangerine Dream. David schakelde de hulp van Brian Eno in, die ook gecharmeerd was van deze krautrock. In de Franse opnamestudio Château d'Hérouville, een voormalig 18e-eeuws kasteel, werden allerlei creatieve instrumentale sessies opgenomen. In deze studio (waar hij al eerder het coveralbum Pinups opnam) had David hetzelfde jaar het eerste soloalbum, The Idiot, van Iggy Pop opgenomen. Ook de werkwijze van dit album was vergelijkbaar met die van Low. Hoewel Low wordt beschouwd als de eerste van Bowie’s Berlijnse Trilogie is het meeste ervan opgenomen in het Château in Frankrijk. Tijdens de sessies was David in een fragiele gemoedstoestand en was bezig om van zijn cocaïneverslaving af te komen. In die tijd had hij conflicten met zijn vrouw Angie. De song Break Up Glass op Low verwijst naar Angie’s nieuwe liefde. Verder kreeg hij te maken met juridische problemen, nadat hij zijn manager Michael Lippman had ontslagen.
Net als de meeste tracks op Low werd ook Sound And Vision als achtergrondtrack opgenomen. Het was het eerste nummer dat Bowie op het kasteel schreef met Brian Eno als muzikale inspirator. Mary Hopkin, de toenmalige echtgenote van Tony Visconti, verzorgde de achtergrondzang, voordat Bowie zijn eigen zang opnam. De uit Wales afkomstige Mary werd ontdekt door Paul McCartney en had in 1968 via het Apple-label van The Beatles een wereldhit gescoord met Those Were The Days, een Russisch volksliedje dat werd bewerkt en toegeschreven aan Gene Raskin. Het was in eerste instantie de bedoeling dat de backing vocals van Mary als verre echo moesten dienen, maar David Bowie maakte van haar doo doo-riff een prominentere stem. Het duurt 1 minuut en 45 seconden voordat Bowie’s zang erin komt, wat op aanraden van Brian Eno gebeurde, om de verwachting van de luisteraar aan te wakkeren.
De tekst van Sound And Vision is donker en introspectief, in tegenstelling tot de muziek. Voor het eerst kroop Bowie niet in een alter ego en bezong hij zijn eigen mentale gesteldheid. De song werd door de internationale pop-pers omschreven als van een mechanische schoonheid. Producer Visconti bracht met behulp van de H910 Harmonisator het kenmerkende drumgeluid aan. Sound And Vison was voor die tijd een ongewoon nummer om als single uit te brengen. Ook Bowie zelf had jarenlang moeite de song live uit te voeren.
RCA, het toenmalige platenlabel van David, had commercieel gezien weinig vertrouwen in het album Low, waarvan één kant geheel instrumentaal is. Later werd Low echter erkend als een van de meest innovatieve, invloedrijke albums van de jaren zeventig. Het album wordt gezien als een grote invloed voor postpunkbands als Joy Division en Cabaret Voltaire, maar ook voor een hedendaagse band als Arcade Fire.
Sound And Vision (met het instrumentale A New Career in a New Town als B-zijde) werd als eerste single door Bowie nauwelijks gepromoot en toch haalde het verrassend de Britse top 3 in maart 1977. Dit kwam voornamelijk doordat de BBC het destijds gebruikte als achtergrondmuziek bij haar programma-aankondigingen. In ons land kwam Sound And Vision na 2 weken Tipparade op 9 april 1977 de Nederlandse Top 40 binnen op nummer 23. Vier weken later stond de single een weekje op nummer 2 (Bowie’s eerste Nederlandse top 3-hit) achter Non Stop Dance van Gibson Brothers. In Amerika sloeg Sound And Vision bij het singletjespubliek veel minder aan. De track kwam daar niet verder dan nummer 69 in de Hot 100 van Billboard.
Het album Low haalde ondanks weinig promotie de tweede plaats in de Britse en de elfde in de Amerikaanse albumlijst. In ons land bereikte het album in eerste instantie de zestiende plaats. Door het singlesucces van Sound & Vision kroop Low in de Nederlandse album-hitlijst weer omhoog en piekte tot de vijfde plaats. Low was in ons land Bowie’s eerste top 5-album.
David koos, ondanks tegenzin van RCA, ervoor om mee te gaan op een kortstondige tournee met Iggy Pop om diens album The Idiot te promoten. Dit album werd pas in maart 1977 uitgebracht. Bowie ging vervolgens opnieuw met Iggy de studio in, ditmaal in West-Berlijn in Hansa, waar ook Low was afgemixt. Iggy’s tweede solo-album Lust For Life werd voltooid in 2½ week en de titelsong werd een enorme hit. The Thin White Duke ging daarna, opnieuw met Brian Eno en Tony Visconti als producer, de Hansa studio in, om te werken aan zijn volgende Berlijnse plaat: Heroes. De titelsong van dit album is uitgegroeid tot zijn allergrootste classic.
Ondanks zijn mentale gesteldheid was 1977 een uiterst creatief en succesvol jaar voor het ongrijpbare genie David Bowie. Op 12 november 1977 kwamen Heroes en Lust For Life tegelijkertijd de Nederlandse Top 40 binnen. Beide classics werden stevige top 10-hits, al won Iggy (#3) het hier dan wel van Ziggy (#8). Misschien wel dankzij de Toppopplant.
Sound And Vision stond vanaf 7 mei 1977 een weekje op nummer 2 achter Non Stop Dance (van Gibson Brothers).
