Vrijdagavond bereikte ons het verdrietige nieuws dat Willem van Kooten is overleden. Hij was de bedenker van de Nederlandse Top 40 en tot 1968 was hij ook de eerste presentator van de hitlijst. Willem is 83 jaar geworden.
Willem overleed op 3 januari 2025, precies 60 jaar en 1 dag nadat hij de allereerste Top 40 presenteerde op Radio Veronica.
Willem van Kooten werd in 1941 in Hilversum geboren als zoon van een wiskundeleraar. Na het gymnasium ging hij op 19-jarige leeftijd Nederlandse Taal- en Letterkunde studeren. Tijdens zijn studie kwam hij bij zeezender Radio Veronica terecht. Aanvankelijk werkte hij als copywriter van radioreclames en tekstschrijver voor het programma Koffietijd. In 1961 kreeg hij al zijn eigen radioprogramma: Joost Mag Het Weten! Als presentator nam hij het pseudoniem Joost den Draaijer aan.
De stijl van Willem van Kooten viel direct op in vergelijking met de andere radiopresentatoren van zijn tijd. Hij was veel informeler dan zijn stijve collega's en onderscheidde zich door de vele woordspelingen die hij maakte. In zijn radioprogramma besteedde hij aandacht aan buitenlandse hitlijsten en op basis van verkoopcijfers van enkele platenwinkels stelde hij wekelijks zijn 'Voorlopig Nederlands Platenelftal' samen, wat gezien kan worden als een vroege voorloper van de Top 40.
In 1964 promoveerde hij tot programmaleider van Radio Veronica. Als zodanig maakte hij van de zeezender een echte popzender. In de zomer van 1964 vloog hij naar Amerika om te leren hoe daar radio werd gemaakt. Een van de ideeën die hij opdeed, was die van een wekelijkse Top 40. Die ging op 2 januari 1965 van start en werd door Willem van Kooten zelf gepresenteerd. Ook dit deed hij onder de naam Joost den Draaijer. De Top 40 werd uitgezonden op zaterdagmiddag tussen 15:00 uur en 16:45 uur. Willem introduceerde verder de horizontale programmering, reclame voor Radio Veronica op T-shirts en stickers en hij verrijkte de Nederlandse taal met begrippen als 'hitwezen', 'met stip', 'palingsound' en 'gouwe ouwe'.
Mede dankzij het gedrukt exemplaar, dat je gratis kon ophalen bij de lokale platenhandelaar, groeide de Top 40 uit tot een succesvolle en toonaangevende hitparade. Willem presenteerde de lijst tot begin november 1968. Hij verliet toen Radio Veronica vanwege een conflict over de single Ome Sjake - Het Hele Zakie Loopt In Z'n Nakie van De Praatpalen. Dat nummer had hij zelf opgenomen, samen met Freddie Haayen en Peter Koelewijn. De directie verbood Willem deze single te draaien, wat hem deed besluiten om op te stappen. Jan van Veen volgde Willem op als presentator van de Top 40.
Na zijn vertrek ging Willem van Kooten verder bij Hilversum 3 en bedacht en presenteerde daar de Hilversum 3 Top 30 (later de Daverende Dertig). In 1971 startte hij bij Radio Noordzee nog een derde concurrerende hitparade. Een paar jaar later presenteerde hij voor de NOS het programma Joost Mag Niet Eten! Nadat dat programma in 1978 stopte, trok Willem zich terug uit het Nederlandse omroepbestel. Een groep Nederlandse artiesten nam voor hem het afscheidslied Joost Mag Het Weten op, dat een bescheiden hit werd. Willem heeft zich hierna nog jarenlang kritisch uitgelaten over het Nederlandse omroepbestel, dat volgens hem hervormd zou moeten worden.
Naast zijn werk als diskjockey was Willem van Kooten ook jarenlang actief als 'platenjongen'. In 1968 richtte hij het platenlabel Red Bullet en muziekuitgeverij Nanada Music op. Als zodanig zat hij achter het succes van onder meer Golden Earring, Shocking Blue, Tee-Set, de George Baker Selection en het studioproject Stars On 45, waarmee hij internationaal succes oogstte. Later was Red Bullet ook verantwoordelijk voor het succes van onder meer Het Goede Doel, Wolter Kroes en Jeroen van der Boom.
De laatste jaren van zijn werkzame leven was Willem vooral actief als zakenman. Hij woonde een groot deel van de tijd in een villa in de Algarve in Portugal, waar hij een golfresort exploiteerde. In 2018 kreeg hij voor zijn radiowerk een Marconi Oeuvre Award. Twaalf jaar eerder was hij al onderscheiden als Officier in de Orde van Oranje Nassau.
Op donderdag 2 januari vierde deTop 40 de 60e verjaardag van de hitlijst met de start van een expositie in museum RockArt. Op 3 januari presenteerde Erik de Zwart bij NPO Radio 5 de eerste Top 40 van Willem van Kooten. "Zijn Top 40 die hij toen vol trots introduceerde. Een begrip en een fenomeen", zo stelt Erik de Zwart. De Stichting Nederlandse Top 40 zet de lijst, ontsproten aan het gedachtegoed van Willem, nog steeds voort. De Zwart roemt Willem voor zijn creativiteit: "Hij is de godfather van alle diskjockeys".
