Stille Nacht, Heilige Nacht

Stille Nacht, Heilige Nacht is de tweede single van Heintje. De eerste was zijn doorbraakhit Mama. Deze uitvoering van Stille Nacht, Heilige Nacht is op 24 november 1967 opgenomen in de Sint-Antonius van Paduakerk in Bleijerheide, de woonplaats van Heintje. Heintje wordt op deze single begeleid door het St. Caecilia Koor o.l.v. Rien Rats. Heintjes uitvoering van Stille Nacht, Heilige Nacht is de enige Nederlandstalige uitvoering van dit lied die de Top 40 of Tipparade heeft gehaald.

Het bekendste kerstlied aller tijden dateert al uit het jaar 1818. De bakermat van het lied ligt in
Oberndorf, een Oostenrijks bergdorpje in de omgeving van Mozarts geboortestad Salzburg. In de
geschiedenis van het ontstaan van dit kerstlied zijn veel overeenkomsten te ontdekken met het
oorspronkelijke kerstverhaal.

Hier volgt de vertelling hoe het wereldberoemde kerstlied Stille Nacht, heilige Nacht is ontstaan, zoals
werd gepubliceerd in 'Billboard-Benelux'-editie van 8 december 1978.

Het is december 1818. Kerstfeest staat voor de deur. Een onprettig kerstfeest, want de muizen hebben
aan het orgel geknaagd en voor het eerst sinds mensenheugenis zal het een kerstnacht worden zonder
muziek.

In deze parochie werkt om deze tijd Joseph-Franz Mohr, een hulp-geestelijke. Een onderwijzer uit het
nabijgelegen dorp Arnsdorf bespeelt van tijd tot tijd het orgel. Die onderwijzer heet Franz-Xaver Gruber.
Samen overleggen zij wat er aan te doen zou zijn om het dorp toch een passende kerstviering te geven.
Het enige instrument, na het uitvallen van het orgel, was een gitaar. Samen besluiten zij een lied te maken
dat bij de gitaar gezongen kan worden. De dag voor Kerstmis levert de geestelijke aan Gruber de
tekst van een kerstlied.

De melodie wordt dezelfde avond nog van muziek voorzien door Gruber. 's Nachts voor de mis begint,
wordt deze melodie met het schoolkoortje ingestudeerd. Enkele uren later staan geestelijke en
organist/schoolmeester voor het altaar in het oude kerkje. Gruber met de gitaar. Samen zingen zij "Stille
Nacht". Mohr tenor, Gruber bas. Het kinderkoortje zingt de slotregel in herhaling.

In 1825 wist Gruber het voor elkaar te krijgen dat de kerk in Oberndorf een nieuw orgel kreeg. De
bekende orgelbouwer Karl Mauracher werd daarvoor aangetrokken. Hij leerde ook het lied Stille Nacht
kennen en nam het mee naar Tirol. Een zanggroepje uit de streek zong het in 1831 in Leipzig.

Vanuit deze stad begon de zegetocht door heel Duitsland en later over de hele wereld. Josef Bletrzachter,
een operazanger uit Hannover, vond de melodie terug als Choral of Salzburg in een Amerikaans
schoolgebouw op de wereldtentoonstelling in 1873 te Wenen. Nog geen twintig jaar later berichtte hij
over de enorme verbreiding van dit lied in Engeland.

De makers van Stille Nacht waren inmiddels reeds lang vergeten. Tegen het einde van de
vorige eeuw kregen zij pas de eer die hen toekwam. Het lied is ondanks de vele kritiek niet meer weg te
denken uit de liederenschat voor Kerstmis. Het is een lied dat de wereld anders veroverde dan onze
hedendaagse hits dat doen. Het is een lied dat eeuwig voortleeft en dat voor de hele wereld een bezit
werd. De makers hebben er nooit geldelijk profijt van gehad. De oudste plaatopname voor zover bekend
dateert uit 1905 van het Haydn Quartet, getiteld Silent Night, Hallowed Night (Stille Nacht, Heilige
Nacht) [Victor Record 4511]. Deze 78 toerenplaat behaalde op 16 december 1905 de 2e plaats in de toenmalige Amerikaanse hitparade.